سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی یا همان gis ابزارهای قدرتمند در حوزه علوم مکانی هستند. این ابزارها به کاربران کمک می‌کنند برای جمع‌آوری، تحلیل، مدلسازی و نمایش داده‌های جغرافیایی اقدام نمایند. ابزارهای GIS در زمینه‌هایی همچون برنامه‌ریزی شهری، مدیریت منابع طبیعی، کشاورزی، بحران‌های زیست‌محیطی و … دارای اهمیت زیادی هستند. در این مقاله با مهم‌ترین نرم‌افزارهای رایج GIS آشنا می‌شویم. هر کدام از موارد بیان شده در نوع خود بهترین نرم افزار gis محسوب می‌شوند.
- چناچه شما پروژه gis دارید که با نرم افزار ها ذکر شده قابل انجام است، با مراجعه به صفحه انجام پروژه gis می توانید پروژه خود را ثبت کنید.
QGIS؛ بهترین نرم افزار GIS متن‌باز
QGIS که پیش‌تر با نام Quantum GIS شناخته می‌شد، ازجمله بهترین نرم افزار gis است که گزینه‌های رایگان و متن‌باز زیادی در اختیار دارد. این نرم افزار از فرمت‌های برداری و رستری همچون Shapefile، GeoJSON، PostGIS، GeoTIFF و… پشتیبانی می‌کند و دارای ابزارهای مناسبی برای تحلیل است.
وجود این ابزارها برای تحلیل‌های فضایی، نمادگذاری پیشرفته و ارائه خروجی‌های گرافیکی از جمله نقشه‌های با کیفیت اهمیت زیادی خواهند داشت. یکی از ویژگی‌های برجسته QGIS قابلیت افزودن افزونه‌ها در آن است. با کمک توسعه‌دهنگان می‌توان پلاگین‌های مختلفی برنامه‌نویسی کرده و به نرم افزار اضافه کرد.
برای مثال به این نرم افزار افزونه‌هایی برای تحلیل شبکه، مدلسازی هیدرولوژیکی، جمع‌آوری داده میدانی و تحلیل‌های سفارشی در پایتون اضافه شده است. این ویژگی سبب می‌شود QGIS نه تنها برای کاربران آماتور بلکه برای پیش‌برد پروژه‌های حرفه‌ای در سطح جهانی نیز کاربردی باشد.
آدرس وبسایت: https://qgis.org/
Global Mapper؛ نرم‌افزار همه‌کاره GISبرای داده‌های رستری و LiDAR
Global Mapper نرم افزار تجاری است که با تمرکز روی داده‌های رستری، برداری و LiDAR، از 300 فرمت داده‌ای همچون LAS/LAZ برای LiDAR و DEM برای مدل ارتفاعی، پشتیبانی می‌کند. این نرم افزار همه‌کاره GIS برای مهندسین، زمین‌شناسان و متخصصان معدن یک گزینه کاربردی محسوب می‌شود.
با کمک این نرم افزار می‌توان مواردی همچون ایجاد خطوط هم‌ارتفاع، مدلسازی سطح زمین، تحلیل حجم خاک و ایجاد نمای سه‌بعدی را انجام داد. همچنین Global Mapper توانایی ایجاد گزارش، صادرات داده و تحلیل‌های مکانی را در محیطی با رابط کاربری ساده فراهم می‌کند. این نرم افزار یکپارچگی خوبی با پایگاه داده‌های GIS و ابزارهای CAD دارد و امکان خودکارسازی وظایف تکراری با اسکریپت بومی را دارا است.
آدرس وبسایت: https://www.bluemarblegeo.com/global-mapper/
Google Earth Pro؛ بهترین نرم افزار gis برای تجسم سه‌بعدی تصاویر
Google Earth Pro بهترین نرم افزار gis بوده که روی مشاهده و تحلیل تصاویر ماهواره‌ای و جغرافیایی متمرکز است. این نرم افزار با استفاده از تصاویر سه‌بعدی و نیز داده‌های ارتفاعی می‌تواند به کاربران کمک کند وقایع و تغییرات محیطی را در بازه‌های زمانی مختلف بررسی و مقایسه کنند. در این نرم افزار آرشیوهای زیادی از تصاویر تاریخی وجود دارد.
می‌توان از Google Earth Pro برای تدریس، گزارش‌های بصری و پروژه‌های مقدماتی GIS بهره برد. در این نرم افزار می‌توان خطوط مسیر را مشخص کرد و نقاط مهم را نشان داد. علاوه بر آن امکان افزودن تفسیر متنی و تصویری نیز در آن وجود دارد. در نسخه Pro این نرم افزار امکان ذخیره‌سازی فایل‌های با کیفیت، کدگذاری عرض و طول جغرافیایی و استخراج و ذخیره‌سازی داده‌ها برای پروژه‌های مستقل فراهم شده است.
آدرس وبسایت: https://earth.google.com/web
GRASS GIS؛ بهترین نرم افزار gis برای تحلیل‌های پیشرفته علمی و مدلسازی
GRASS GIS یک پلتفرم متن‌باز و قدرتمند است که از آن برای تحلیل‌های محیط زیستی و علمی استفاده می‌شود. در این نرم افزار بیش از 350 ماژول تخصصی برای پردازش داده‌های رستری و برداری وجود دارد. ازاین‌رو می‌توان از آن برای پردازش پوشش گیاهی و ارتفاعی بهره برد و از آن در تحلیل هیدرولوژیکی، نقشه‌برداری خاک و ژئومورفولوژیکی نیز استفاده کرد.
در اغلب مواقع از این نرم افزار در تحقیقات دانشگاهی و دولتی استفاده می‌شود و با QGIS ادغام میگردد. این امر سبب می‌شود کاربران بتوانند از رابط گرافیکی بهره برده و در عین حال به قابلیت‌های پیشرفته دسترسی داشته باشند. برای مثال امکان استخراج جریان آب، مدلسازی مسیر و تحلیل تغییر کاربری از جمله کاربردهای رایج GRASS GIS است. برای یادگیری بهترین نرم افزار gis برای تحلیل‌های پیشرفته علمی لازم است زمان قابل توجهی صرف شود. البته وجود مستندات آموزشی قوی و جامعه فعال کاربران آن در محیط‌های دانشگاهی و تحقیقی سبب می‌شوند این اقدام راحت‌تر صورت بگیرد.
آدرس وبسایت: https://grass.osgeo.org/
ERDAS IMAGINE؛ ازجمله نرم افزارهای GIS برای پردازش پیشرفته تصاویر ماهواره‌ای
ERDAS IMAGINE محصول Hexagon Geospatial است و یک ابزار تخصصی در زمینه پردازش تصاویر ماهواره‌ای و سنجش از دور به‌شمار می‌آید. این نرم افزار برای طبقه‌بندی تصاویر، تصحیح پرسپکتیو، تحلیل طیفی و استخراج اطلاعات مکانی مناسب خواهد بود.
می‌توان از ERDAS IMAGINE برای شناسایی پوشش زمین، بررسی کمیت و کیفیت منابع طبیعی، تحلیل الگوی زمین‌لرزه و پایش تغییرات اکولوژیکی طی زمان بهره برد. علاوه بر موارد یاد شده از این نرم افزار می‌توان برای تولید نقشه‌های موضوعی و تایید صحت تحلیل‌ها نیز استفاده کرد. از آن‌جایی که ERDAS از الگوریتم‌های پیشرفته AI و تحلیل طیفی پشتیبانی می‌کند، استفاده از آن برای پروژه‌هایی پرداده و چندمنظوره مناسب است.
آدرس وبسایت: https://hexagon.com/products/erdas-imagine
MapInfo Professional؛ بهترین نرم افزار gis برای تحلیل‌های مکانی بازاریابی
MapInfo Professional محصول Precisely بوده که برای کاربران تجاری و تحلیلگران مکانی بازاریابی طراحی شده است. این نرم افزار با تحلیل مشترکات جغرافیایی، درجه حرارت سوژه در نقاط جغرافیایی مشخص، بهینه‌سازی مسیر و نیز تولید گزارش‌های بصری مرتبط با کسب‌وکار، می‌تواند گام بزرگی در پیش‌برد اهداف شرکت‌ها بردارد.
ازجمله اهداف اصلی استفاده از MapInfo Professional در صنایع بازاریابی، بانکداری، بیمه، فروش و توزیع است. رابط کاربری این نرم افزار مشابه Excel و PowerPoint طراحی شده است. این امر سبب می‌شود حتی کسب‌وکارهایی با دانش متوسط نیز بتوانند از بهترین نرم افزار gis برای تحلیل‌های مکانی بازاریابی بهره ببرند. MapInfo Professional به پایگاه داده‌هایی همچون Oracle، SQL و PostGIS متصل شده و می‌تواند تحلیل دسته‌ای و پیشرفته پروژه‌ها را ارائه دهد.
- چناچه شما پروژه ای دارید که ابزار پروژه شما این نرم افزار می باشد، می توانید از صفحه انجام پروژه های دانشجویی اقدام به ثبت سفارش خود نمایید.
SAGA GIS؛ مناسب‌ترین نرم افزار GIS برای تحلیل محیط زیست
SAGA GIS ازجمله نرم افزارهای متن‌باز پژوهش‌محور است که از آن برای تحلیل محیط‌زیستی، هیدرولوژیکی، ژئومورفولوژی و اقلیم‌شناسی استفاده می‌شود. SAGA GIS دارای ابزارهای زیادی است که از آن‌ها برای تحلیل داده‌های ارتفاعی، جریان آب، شیب‌سنجی و پردازش داده‌های سنجش از دور استفاده می‌شود.
از ویژگی‌های بارز SAGA GIS حجم گسترده الگوریتم‌های آماده آن برای تحلیل‌های پیچیده است. می‌توان از الگوریتم‌های موجود برای استخراج مسیرهای آب، مدلسازی فاضلاب شهری، ایجاد کانتور و پردازش داده‌های رستری بهره برد. این نرم افزار به‌راحتی با ابزارهایی مانند QGIS ادغام می‌شود و رابط گرافیکی قوی‌تری ارائه می‌دهد.
SAGA روی پژوهش و تحلیل تخصصی متمرکز است. ازاین‌رو استفاده از آن برای دانشگاهیان و متخصصانی که به دنبال تحلیل‌های آماری و مکانی دقیق هستند، جذاب و مناسب است. رایگان بودن و عدم وابستگی به محیط Windows ازجمله امتیازات این نرم افزار محسوب می‌شود.
آدرس وبسایت: https://saga-gis.sourceforge.io/
ArcGIS؛ بهترین نرم افزار gis تجاری
ArcGIS تولید شرکت Esri بوده که از پیشروان بازار GIS محسوب می‌شود. در این پلتفرم مجموعه‌ای از ابزارها برای تحلیل‌های مکانی پیچیده همچون تحلیل شبکه، مدلسازی هیدرولوژیکی و نیز تحلیل تغییر کاربری زمین ارائه شده است. نسخه‌های مختلف همچون ArcMap، ArcGIS Pro و ArcGIS Online می‌توانند تمامی نیازهای پروژه‌های مختلف را پوشش دهند.
می‌توان از این پلتفرم در محیط‌های تحت وب و دسکتاپ بهره برد. کاربران با اشتراک گذاشتن نقشه‌ها با دیگر اعضا می‌توانند داشبوردهای مکانی تعاملی ایجاد کنند. این ابزار با کمک REST API و مدل برنامه‌نویسی پایتون (ArcPy) می‌تواند امکان خودکارسازی فرایندها را فراهم کند. ازجمله مزایای کلیدی این ابزار پشتیبانی سازمانی قوی، وجود کتابخانه غنی از داده‌ها و امکان توسعه مدل‌های پیشرفته آن است. البته دقت کنید هزینه لایسنس و پشتیبانی این ابزار برای پروژه‌های کوچک و محدود بالا است.
لینک وبسایت: https://www.arcgis.com/
جمع‌بندی
انتخاب نرم افزار مناسب می‌تواند نقش مهمی در موفقیت پروژه‌های GIS ایفا نماید. هر یک از این نرم افزارهای نام برده شده دارای نقاط قوت و کاربردهای خاص خود خواهند بود. اگر به دنبال نرم‌افزارهای تجاری با امکانات حرفه‌ای هستید، بدون شک ArcGIS، MapInfo Professional و Global Mapper برای شما مناسب خواهند بود. این ابزارها از پشتیبانی فنی قوی برخوردار بوده و می‌توانند تحلیل پیشرفته ارائه دهند.
از آن‌جایی که این نرم افزارها دارای کاربرد گسترده در پروژه‌های بزرگ هستند، مورد توجه سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ قرار گرفته‌اند. در مقابل، اگر به دنبال نرم افزارهای رایگان و متن‌باز هستید، مواردی همچون QGIS، GRASS GIS، SAGA GIS و Google Earth Pro گزینه‌های مناسبی خواهند بود. این نرم افزارها نه تنها هزینه‌ای ندارند، بلکه از امکانات تحلیل‌های حرفه‌ای نیز برخوردار هستند.
ازاین‌رو برای دانشگاهیان، پژوهشگران و … مناسب خواهند بود. هنگام انتخاب بهترین نرم افزار GIS باید به مواردی همچون نیاز پروژه، نوع داده، سطح تخصصی کاربران، بودجه و هدف نهایی خود توجه کنید. توصیه می‌کنیم پیش از انتخاب، امکانات هر نرم افزار را بررسی کرده و در صورت امکان از نسخه‌های آزمایشی یا رایگان آن‌ها برای تست و ارزیابی استفاده کنید.
