آلترناتیو در معماری چیست؟ | معماری خارج از قاب های همیشگی!

در فرآیند طراحی معماری یک مسیر واحد برای رسیدن به هدف وجود ندارد بلکه مجموعه‌ای از تصمیم‌گیری‌های خلاقانه، فنی، اقتصادی و زیبایی‌شناختی سبب شده گزینه‌های متعددی پیش‌روی طراحان باشد. این مجموعه سبب شده مفهوم آلترناتیو وارد دنیای معماری شود.

آلترناتیو در معماری به معنی بررسی و ارائه چندین مسیر یا گزینه مختلف است که به معمار کمک می‌کنند به هدف مشخصی برسد. گزینه‌ها می‌توانند پیرامون انتخاب مصالح مختلف، طراحی پلان‌های متفاوت و رویکردهای سازه‌ای متنوع باشند. در این مقاله به بررسی مفهوم آلترناتیو می‌پردازیم و بیان می‌کنیم آلترناتیو در معماری چیست.

• اگر شما پروژه معماری شما ترکیبی با نرم افزار یا رشته های دیگر است، از صفحه انجام پروژه های دانشجویی می توانید اقدام به ثبت پروژه خود کنید.

تعریف آلترناتیو در معماری چیست؟

واژه آلترناتیو در معماری به معنای گزینه جایگزین طراحی یا کار اجرایی است که می‌تواند بسته به شرایط پروژه به‌جای مسیر اصلی اجرا شود. برای مثال هنگام طراحی یک ساختمان مسکونی، معمار می‌تواند دو نوع ایده طراحی برای نمای ساختمان داشته باشد و از میان مواردی چون طراحی با آجر نسوز و پنل‌های کامپوزیتی، یکی را نهایی‌سازی کند.

بدون شک اجرای هرکدام از این نماها دارای مزایا، ویژگی‌ها و هزینه‌های متفاوتی هستند. براساس تعاریف سایت‌های بین‌المللی، آلترناتیو یک راه‌حل جایگزین است که می‌تواند هنگام مناقصه‌های تجاری به میان بیاید و مسیر توسعه پروژه‌های معماری را تحت‌تاثیر قرار دهد. گزینه‌های مورد بررسی در آلترناتیو می‌توانند (در صورت تایید کارفرما) اجرایی شده یا در صورت وجود محدودیت کنار گذاشته شوند.

• در صورتی که شما پروژه ای در زمینه معماری دارید، به صفحه انجام پروژه معماری مراجعه کنید و پروژه خود را سفارش دهید.

چه کسی آلترناتیو معماری را پیشنهاد می‌دهد؟

آلترناتیوها حاصل همکاری تیم طراحی هستند و توسط اعضای تیم به صورت مشترک ارائه می‌شوند. متخصصانی چون:

• معماران (طراح مفهومی و خلاق)
• تکنولوژیست‌های معماری (مشاور فنی و مصالح)
• مهندسان سازه، برق و مکانیک
• و گاها پیمانکاران که درک عمیقی از اجرا دارند،

از ارائه‌دهندگان اصلی آلترناتیو در معماری و توسعه شهری هستند. برای مثال، تکنولوژیست معماری متوجه می‎شود طرح پیشنهادی معمار هنگام اجرا با مشکل مواجه است و به‌جای انجام آن آلترناتیوی پیشنهاد می‌کند که همان عملکرد را با سهولت اجرا و هزینه کمتر فراهم می‌نماید.

دقت کنید آلترناتیوها ایده‌های پیشنهاد شده برای اجرا هستند و لزوما جایگزین قطعی اجرایی در پروژه نیستند. وجود آلترناتیو معماری در طرح‌های مهماری و منظر باعث می‎شود تیم قبل از تصمیم‌گیری نهایی، مزایا، معایب، هزینه و زیبایی‌شناسی هر گزینه را بررسی کرده و بر اساس اولویت‌های پروژه تصمیم مناسبی اتخاذ کند. در بسیاری از پروژه‌ها، از دو یا چند آلترناتیو به‌عنوان طرح نهایی استفاده می‎‌شود. برای مثال در نمای غربی ساختمان از طرح A و در نمای شرقی از طرح B استفاده می‌گردد.

نقش آلترناتیو معماری در فرآیند طراحی

وجود چند آلترناتیو معماری در مراحل ابتدایی طراحی به کارفرما کمک می‌کند دید بهتری نسبت به پروژه داشته باشد و مطابق با سلیقه، عملکرد مورد انتظار، بودجه و شرایط اجرایی تصمیم‌گیری نماید. برای مثال معمار یک پروژه می‌تواند 3 نوع پلان مختلف برای اجرا پیشنهاد بدهد که شامل موارد زیر باشند:

• طراحی باز با نورگیری کامل و دیوارهای شیشه‌ای
• طراحی سنتی‌ با فضاهای بسته و حیاط مرکزی
• ترکیبی از دو رویکرد با محوریت بهره‌وری انرژی

وجود این گزینه‌ها به کارفرما کمک می‌کند با مقایسه مستقیم، بهترین گزینه را انتخاب کند یا حتی ترکیبی از آن‌ها را با اصلاحات مورد نظر پیاده‌سازی نماید. مطابق با تعریف بیان شده در سایت ScienceDirect، آلترناتیوها می‌توانند شامل یک ایده جدید یا اصلاح یک راه‌حل موجود باشند. در واقع وجود آلترناتیوها باعث افزایش کیفیت نهایی طراحی می‌شود و تا حد ممکن هزینه و زمان اجرایی را بهینه‌سازی می‎کند.

آلترناتیو در قراردادهای ساخت‌ و ساز

در اغلب مواقع آلترناتیوها در اسناد فنی پروژه‌های ساختمانی گنجانده می‌شوند و شامل موارد متعددی همچون:

• تغییر در نوع مصالح (فرضا استفاده از کف‌پوش چوبی به جای سرامیک)
• سیستم‌های تهویه متفاوت
• افزودن عایق صوتی
• طراحی متفاوت برای فضاهای مشترک

خواهند بود. در این شرایط پیمانکار موظف است برای پیاده‌سازی هریک از این آلترناتیوها مبلغ‌های مشخصی اعلام کند و مطابق با آن‌ها کارفرما تصمیم بگیرد کدام را اجرایی نماید. وجود این رویکرد باعث می‌شود در تصمیم‌گیری نهایی انعطاف‌پذیری زیادی وجود داشته باشد و بهینه‌سازی صورت بگیرد.

ارزش‌افزوده آلترناتیو در معماری چیست؟

ازجمله مهم‌ترین مزایای آلترناتیوها، امکان مدیریت بهتر هزینه‌ها است. به‌جای حذف یک بخش طراحی، معمار می‌تواند گزینه‌های مقرون‌به‌صرفه‌ای پیشنهاد دهد تا پروژه در حالت مطلوب خود ادامه پیدا کند. طبق بررسی‌های صورت گرفته سایت Hylands Homes، تکنولوژیست‌های معماری که در کنار معماران سنتی کار می‌کنند، در زمینه پیشنهاد آلترناتیوهای با ارزش اقتصادی تخصص بهتری دارند.

این متخصصان می‌توانند با داشتن شناخت کامل از مصالح، جزئیات اجرایی و بازار، راه‌حل‌هایی ارائه دهند که هم کارآمد باشند و هم بودجه پروژه را کنترل کنند. برای مثال به‌ جای استفاده از چوب طبیعی در نما، می‌توان از ترموود مصنوعی با ظاهر مشابه چوب طبیعی و هزینه کمتر استفاده کرد.

آلترناتیو به‌عنوان ابزار حل مسئله

آلترناتیوها صرفا برای انتخاب مصالح مورد نیاز یا پلان نیستند بلکه آن‌ها می‌توانند پاسخ‌های نوآورانه‌ای برای حل مشکلات خاص پروژه باشند. فرض کنید در پروژه‌ای که نورگیری آن محدود است، معمار باید طراحی‌ خاصی ارائه دهد که با کمترین نور طبیعی بهترین عملکرد ممکن ایجاد شود. معمار می‌تواند از چند گزینه آلترناتیو برای جای‌گذاری پنجره‌ها، سقف‌های نورگیر یا حیاط مرکزی استفاده کند. آلترناتیوها می‌توانند در حوزه حل مسائل پیچیده پاسخگو مواردی باشند که راه‌حل‌های متعارفی ندارند.

آلترناتیو در برنامه‌ریزی کلان و تصمیم‌سازی

در برنامه‌ریزی شهری و طراحی کلان‌مقیاس، آلترناتیوها اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند. در این مقیاس، هر تصمیم می‌تواند روی جامعه، اقتصاد، محیط زیست و سیاست‌گذاری اثر قابل‌توجهی داشته باشد. بنابراین، طراحان شهری از چندین آلترناتیو معماری بهره می‌برند تا بتوانند مناسب‌ترین راه‌حل را پیدا کنند. برای مثال در طرح جامع توسعه شهری، سه سناریو برای توسعه شمال شهر تعریف شود که شامل موارد:

• گسترش کاربری مسکونی
• تمرکز روی منطقه تجاری
• ایجاد فضای سبز گسترده

خواهند بود. ارائه این آلترناتیوها کمک می‌کند مدیران پروژه براساس منابع موجود، اولویت‌های محلی و اهداف زیست‌محیطی، بهترین تصمیم را اتخاذ کنند.

صحبت های نهایی راجع به آلترناتیو در معماری

در این مقاله سعی کردیم بیان کنیم آلترناتیو در معماری چیست. مشخصا آلترناتیو صرفا ارائه چند گزینه برای طراحی و پیش‌برد پروژه نیست بلکه ابزاری است که می‌توان با کمک آن برای بهینه‌سازی پروژه، کنترل هزینه‌ها، حل مشکلات اجرایی و افزایش رضایت کارفرما اقدام کرد.

معماران حرفه‌ای و تیم طراحی با پیشنهاد آلترناتیوهای متنوع، پروژه را از نظر زیبایی‌شناسی، اقتصادی و فنی تقویت می‌کنند و سبب بهینه‌سازی هرچه بیشتر پروژه می‌شوند. موفق‌ترین پروژه‌ها آن‌هایی هستند که از میان گزینه‌های هوشمندانه انتخاب شده‌اند نه آن‌هایی که فقط بر اساس یک مسیر واحد پیش رفته‌اند.